top of page
Akcja Wisła we wspomnieniach Łemkowszczyzny

Z początkiem roku akademickiego 2006/2007 zrodził się w naszych głowach pomysł kolejnego już , wakacyjnego obozu naukowego. Po zakończeniu trzyletniego cyklu obozów Ziemie Zachodnie jako przykład migracji trzech narodów: polskiego, niemieckiego i ukraińskiego, postanowiliśmy pozostać w kręgu zainteresowania przesiedleniami, jakie nastąpiły na ziemiach polskich po II wojnie światowej. W trakcie wspomnianych obozów wielokrotnie spotykaliśmy się z ludźmi pochodzenia ukraińskiego (i / lub) łemkowskiego, którzy wskazywali nam na potrzebę podjęcia tematu przesiedleń, jakie nastąpiły w wyniku akcji „Wisła” w 1947 r. Nasza inicjatywa – zebrania relacji o tym wydarzeniu wśród osób, które powróciły na swoje rodzinne tereny, zbiegła się z 60. rocznicą tego wydarzenia.

 

Projekt został sfinansowany przez Narodowe Centrum Kultury w Warszawie (w ramach programu „Świadkowie Historii„) oraz Instytut Historii Akademii Pedagogicznej w Krakowie, którym to instytucjom pragniemy wyrazić za to wdzięczność.

 

W organizacji obozu pomogły nam również: Zjednoczenie Łemków oraz portal www.beskidniski.pl.

 

Jako że nie mogliśmy badaniami objąć całego terenu Łemkowszczyzny ze względów logistycznych, zawężyliśmy badania do obszaru Beskidu Niskiego.

 

I tak 16 lipca o poranku wyruszyliśmy do Krosna. My tzn.: Marysia Dorula, Krysia Basta, Mariusz Solarz, Krzysiek Kędziora, Ania Sokołowska, Agnieszka Janikowska, Karol Suchocki, Kasia Wójcik, Dorota Pałosz, Kinga Martyniak oraz nasz opiekun – dr Anna Zapalec. Zaraz po przybyciu na miejsce udaliśmy się do Muzeum Zamkowego w Odrzykoniu oraz rezerwatu przyrody nieożywionej „Prządki”, gdzie po raz pierwszy mieliśmy okazję poznać piękno krajobrazu Beskidu Niskiego.

 

Drugi dzień był już pracowity, albowiem udaliśmy się do wsi Zyndranowa, do której powróciły prawie wszystkie przesiedlone rodziny. Odwiedziliśmy tam Muzeum Kultury Łemkowskiej, po którym oprowadził nas pan Teodor Gocz.

 

Drugim i zarazem najdłuższym i najbardziej „owocnym” etapem był pięciodniowy pobyt w Gorlicach i zbieranie relacji w okolicznych wsiach, takich jak: Bartne, Hańczowa, Blechnarka, Łosie, Bielanka, Ropica Górna, Małastów, Zdynia, Wysowa, Kunkowa, Uście Gorlickie, Konieczna, Gładyszów, Regietów, Leszczyny i w samych Gorlicach. Przy okazji zwiedziliśmy liczne cerkwie i cmentarze. Ważnym punktem obozu był nasz jednodniowy udział w dorocznym Święcie Kultury Łemkowskiej – „Łemkowska Watra”.

 

Obóz został zamknięty trzydniowym pobytem w uzdrowiskowej stolicy Beskidu Niskiego – Krynicy Zdroju, gdzie oprócz zbierania wywiadów, odwiedziliśmy pijalnię wód oraz Muzeum Nikifora.

 

Rezultatem naszej dziesięciodniowej pracy (16 – 26 VII 2007 r.) jest 59 wywiadów – relacji naocznych świadków, lub ich bliskich z przebiegu akcji „Wisła”. Wszystkie wywiady i relacje znajdują się w Archiwum Instytutu Historii Akademii Pedagogicznej w Krakowie, zaś część została umieszczona na stronie internetowej. Zapraszamy do lektury!

 

Bartne2_karolBielanka_karolBielanka_mariaBartne_kingaMalastow3_mariuszMalastow2_mariuszMalastow_mariuszLosie2_krystynaLosie2_dorotaLosie_krystynaLosie_dorotaLeszczyny_mariuszKunkowa_mariaKunkowa_krystynaKunkowa_dorotaKrynica2_krzysztofKrynica2_katarzynaKrynica_mariaKrynica_krzysztofKrynica_katarzynaKonieczna_krystynaKonieczna_dorotaKlimowka_mariaHanczowa2_annaHanczowa_annaHanczowa_agnieszkaGrabia_katarzynaGliwice_krystynaGladyszow_kinga

bottom of page